LibreOffice Calc, yanlış hesaplamalar, yanlış işlev kullanımı, geçersiz hücre referansları veya değerleri ve diğer kullanıcı hataları dahil olmak üzere hatalar için geri bildirim sunar. Belirli [...]
LibreOffice Calc Hata Kodlarının Listesi yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Bugün, Linux dağıtımlarında Terminal üzerinden komut satırından internet hızını nasıl test edeceğimizi göreceğiz.
Bu yazıda bahsi geçen yazılım Speedtest CLI, Debian üzerinde test edilmiştir, ancak Debian ve türevlerinde ve ayrıca Ubuntu ve türevlerinde çalışmalıdır. Ayrıca, dağıtımın kullandığı paket yöneticisine bağlı olarak kurulumda farklılıklar gösterse de, diğer dağıtımlarda da yüksek ihtimalle çalışacaktır.
Speedtest CLI kurulumu için bir Terminal açın ve aşağıdaki komutu kullanın:
[email protected]:~$ sudo apt install speedtest-cli
Kurulum tamamlandıktan sonra internet hızını test etmeye başlayın. Terminalde aşağıdaki komutunu kullanın.
[email protected]:~$ speedtest
Örnek çıktı:
[email protected]:~$ speedtest Retrieving speedtest.net configuration... Testing from Andromeda Tv Digital Platform Isletmeciligi A.s. (94.121.245.166)... Retrieving speedtest.net server list... Selecting best server based on ping... Hosted by EURONET Telekom (Istanbul) [677.48 km]: 86.918 ms Testing download speed................................................................................ Download: 3.40 Mbit/s Testing upload speed...................................................................................................... Upload: 0.87 Mbit/s [email protected]:~$
Hepsi bu!
Pi-Hole, ağınızdaki herhangi bir cihazdaki reklamları engelleyen, ağ çapında bir reklam engelleyicidir. Binlerce reklam sunan alanın bir listesini hedefler ve içeriklerini bir kara deliğe yönlendirerek [...]
Pi Hole ile Reklamlar Nasıl Engellenir? yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Fedora 25, 2016’da varsayılan olarak Wayland grafik yığınını cesurca tanıttığından beri, birkaç Linux dağıtımında birincil seçenek olarak kuruldu. Bunu bir Linux makinesinden okuyorsanız, şimdi bile [...]
Wayland Nedir ve Linux Kullanıcıları İçin Ne İfade Eder? yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Fareler, klavyeler ve kulaklıklar gibi Bluetooth çevre birimlerinin artan yaygınlığıyla, bu aygıtların kablolu sürümlerini kullanmayı hayal etmek bazen zor olabilir. Bazı Linux dağıtımlarında, Bluetooth kutudan [...]
Linux’ta Bluetooth Nasıl Kurulur yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
LDAP kimlik doğrulamayı etkinleştirerek Apache Web sunucunuzun gücünü artırabilirsiniz. Bu, kullanıcıların sunucunun barındırdıklarına bakmadan önce kendilerini doğrulamasını istemeniz durumunda işe yarar. Bu kılavuz, kullanıcıları PAM [...]
LDAP Kimlik Doğrulaması ile Güvenli Apache Web Sayfaları yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Bu kılavuz, Systemd’nin journalctl yardımcı programının temellerini ve çeşitli komutlarını açıklar. Linux’ta masaüstü ve sunucu günlüklerinde sorun giderme için bu komutları kullanabilirsiniz. Farklı örneklerle Systemd [...]
Journalctl, Systemd Günlüklerini Görüntülemek ve Analiz Etmek İçin Nasıl Kullanılır yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Çoklu önyüklemeli Windows ve Linux, her iki işletim sisteminin de güçlü yanlarını benimsemek isteyen kullanıcılar için geniş bir avantajlar dünyasının kapılarını aralıyor. Bu yaklaşımla kullanıcılar, Windows ve Linux’un sunduğu bu avantajlardan yararlanarak Windows ve Linux arasında sorunsuz bir şekilde geçiş yapabilirler.
Hızlı tempolu bilgi işlem dünyasında, kullanıcılar genellikle kendilerini her biri benzersiz avantajlar ve işlevler sunan farklı işletim sistemleri arasında kalmış halde bulurlar.
Yaygın uyumluluğu ve kullanıcı dostu arayüzü ile tanınan Windows, birçok kişi için tercih edilen ilk seçenek olarak görünüyor. Öte yandan Linux, sağlam bir güvenlik, açık kaynak esnekliği ve çok çeşitli yazılım seçenekleri sunuyor.
Her iki sistemin en iyi yönlerine sahip olabilecekken, neden biriyle yetinesiniz ki?
Çoklu önyüklemeli Windows ve Linux’un en iyi yönlerine sahip olarak bunu elde etmenizi sağlar. Linux işletim sistemini (herhangi bir dağıtımı) Windows işletim sisteminin yanına kurarak, bu iki işletim sistemine tek bir makinede sahip olabilirsiniz.
Çoklu Önyüklemeli Windows ve Linux’un Avantajları
Çoklu önyüklemeli Windows ve Linux, onu kullanıcılar için çekici bir seçenek haline getiren çeşitli avantajlar sunar. Çoklu önyüklemeli Windows ve Linux’un bazı önemli avantajları şöyle sıralanabilir:
1- Çok Yönlülük ve Uyumluluk:
Aynı makineye hem Windows hem de Linux yükleyerek, her biri kendi güçlü yönlerine ve yazılım ekosistemlerine sahip iki farklı işletim sistemini kullanma esnekliğinin keyfini çıkarabilirsiniz. Bu da sizin Windows veya Linux için özel olarak tasarlanmış çok çeşitli uygulamalara, programlara ve araçlara erişmenizi sağlar.
2- Her İki Dünyaya Aynı Makinede Sahip Olma:
Windows, kullanıcı dostu arayüzü, kapsamlı yazılım desteği ve çok çeşitli donanım cihazlarıyla uyumluluğu ile tanınır. Öte yandan Linux, güçlü bir güvenlik, kararlılık ve zengin bir açık kaynaklı yazılım kitaplığına erişim sunar. Çift önyükleme, her iki işletim sisteminin güçlü yönlerinden yararlanmanıza olanak tanıyarak kapsamlı bir özellik ve yetenek grubuna erişmenizi sağlar.
3- Öğrenme ve Keşif:
Çoklu önyükleme, kullanıcıların farklı işletim sistemlerini keşfetmeleri ve bunlar hakkında bilgi edinmeleri için mükemmel bir fırsat yaratır. Linux’ta yeniyseniz, Windows ile ikili önyükleme, Windows’un rahatlığına sahip olmaya devam ederken, kademeli olarak geçiş yapmanıza ve Linux’un ortamına, araçlarına ve iş akışlarına alışmanıza olanak tanır.
3- Geliştirme ve Test:
Çoklu önyükleme, özellikle geliştiriciler ve yazılım uzmanları için faydalıdır. Açık kaynak geliştirmeye ve komut satırı araçlarına güçlü bir şekilde odaklanan Linux, kodlama ve test uygulamaları için uygun bir ortam sağlar.
Çoklu önyükleme ile geliştiriciler, uygulamalarını farklı işletim sistemlerinde test etmek ve uyumluluk sağlamak için Windows ve Linux arasında kolayca geçiş yapabilir.
4- Güvenlik ve Gizlilik:
Linux, güvenlik özellikleri ve mahremiyete verdiği önemle ünlüdür. Windows ve Linux’u çift önyükleyerek, gelişmiş güvenlik gerektiren görevler için Linux’u kullanabilirsiniz. Görevlerin bu şekilde ayrılması, Windows sisteminizdeki olası güvenlik risklerini en aza indirmeye de yardımcı olur.
Bitirirken…
Çoklu önyüklemeli Windows ve Linux kurulumu için karar verdiyseniz, sorun yaşamamak adına önce Windows kurulumunu yaparak yanına Linux kurmanızı öneririz. Zira, önce Linux, sonra Windows kurulumu yapıldığında, Windows kendini makinenin tek hakimi ilan ederek, önceden kurulmuş olan Linux’u yok sayarak sorun çıkarma eğiliminde olmaktadır. Bu da çözülmesi gereken bir çok sorunu beraberinde getirerek kullanıcıya zaman kaybettirir.
Aşağıdaki komut ile Gettext ile Blueprint/blp dosylaranıdan metin ayıklamak mümkünmüş.
xgettext --files-from=po/POTFILES --output=po/APP_ID.pot --from-code=UTF-8 --add-comments --keyword=_ --keyword=C_:1c,2
Kaynakça: https://ultimate-gtk4-crystal-guide.geopjr.dev/en/extra/blueprint.html
Sağlamlığı, esnekliği ve açık kaynaklı yapısıyla Linux, hem kişisel hem de profesyonel kullanım için popüler bir işletim sistemi haline geldi. Linux’ta yeniyseniz, bazı temel Linux komutlarını anlamak, komut satırı arayüzünde verimli bir şekilde gezinmek için sağlam bir temel oluşturacaktır.
Aşağıdaki komutlar, yeni başlayanlara temel kavramları ve işlevleri tanıtmak için seçilmiştir. Her ne kadar bu liste tüm komutları içermese de, yeni başlayanlara Linux komut satırını öğrenmek ve gezinmek için yeterli bir başlangıç noktası sağlayacaktır.
Haydi başlayalım!
1. Dosyaları ve Dizinleri Listeleme: “ls”
“ls” komutu, geçerli çalışma dizinindeki dosya ve dizinleri listelemek için kullanılır. Varsayılan olarak, dosya ve dizin adlarını basit bir liste biçiminde görüntüler. “-l” veya “-a” gibi seçeneklerin eklenmesi, daha ayrıntılı bilgi sağlayabilir veya gizli dosyaları görüntüleyebilir.
Örnek:
[email protected]:~$ ls Belgeler Genel Masaüstü Resimler Videolar dwhelper İndirilenler Müzik Şablonlar 'VirtualBox VMs' [email protected]:~$
Örnek:
[email protected]:~$ ls -l toplam 40 drwxr-xr-x 3 webguncesi webguncesi 4096 May 27 14:21 Belgeler drwxr-xr-x 2 webguncesi webguncesi 4096 May 26 21:51 dwhelper drwxr-xr-x 2 webguncesi webguncesi 4096 May 9 17:35 Genel drwxr-xr-x 2 webguncesi webguncesi 4096 May 27 14:21 İndirilenler drwxr-xr-x 2 webguncesi webguncesi 4096 May 9 17:35 Masaüstü drwxr-xr-x 2 webguncesi webguncesi 4096 May 9 17:35 Müzik drwxr-xr-x 2 webguncesi webguncesi 4096 May 21 21:07 Resimler drwxr-xr-x 2 webguncesi webguncesi 4096 May 9 17:35 Şablonlar drwxr-xr-x 2 webguncesi webguncesi 4096 May 9 17:35 Videolar drwxr-xr-x 4 webguncesi webguncesi 4096 May 19 16:00 'VirtualBox VMs' [email protected]:~$
Örnek:
[email protected]:~$ ls -a . Belgeler Genel .mozilla .sudo_as_admin_successful .. .cache .icons Müzik Şablonlar .bash_history .config İndirilenler .pki .themes .bash_logout dwhelper .local .profile Videolar .bashrc .gconf Masaüstü Resimler 'VirtualBox VMs' [email protected]:~$
İlişkili: Linux’ta Sistemi Tanımak İçin 10 Komut
2. Dizin Değiştirme: “cd”
“cd” komutu, dizinleri değiştirmenizi ve Linux dosya sisteminde gezinmenizi sağlar. Belirli bir konuma gitmek için “cd” ve ardından dizin adını veya yolu kullanın. Yalnızca “cd” yazmak sizi ana dizininize götürür.
Örnek:
[email protected]:~$ cd [email protected]:~$
Örnek:
[email protected]:~$ cd Belgeler [email protected]:~/Belgeler$
İlişkili: Linux’ta Komut Satırı Neden Öğrenilmeli?
3. Mevcut Çalışma Dizinini Öğrenme: “pwd”
Geçerli çalışma dizinini öğrenmek için “pwd” komutu kullanılır. İçinde bulunduğunuz dizinin mutlak yolunu görüntüler.
Örnek:
[email protected]:~$ pwd /home/webguncesi [email protected]:~$
İlişkili: Linux’ta Bellek Kullanımını Kontrol Etmek İçin 7 Komut
4. Dizin Oluşturma: “mkdir”
Yeni bir dizin oluşturmak gerektiğinde “mkdir” komutunu kullanılır. İstenen dizin adı argüman olarak belirtilir. Linux, dizini geçerli çalışma dizini içinde oluşturacaktır.
Örnek:
[email protected]:~$ mkdir dosya [email protected]:~$
İlişkili: Her Kullanıcının Bilmesi Gereken En Temel Terminal Komutları
5. Dosyaları ve Dizinleri Silme: “rm”
“rm” komutu, dosya ve dizinleri silmek için kullanılır. Onay almadan dosyaları ve dizinleri kalıcı olarak sildiği için dikkatli olunmalıdır. Dizinleri silmek için “-r” seçeneğini kullanılır.
Örnek:
[email protected]:~$ rm dosya.txt [email protected]:~$
Örnek:
[email protected]:~$ rm -r dosya [email protected]:~$
İlişkili: Her Kullanıcının Bilmesi Gereken En Temel Terminal Komutları-2
6. Dosyaları ve Dizinleri Kopyalama: “cp”
“cp” komutu dosya ve dizinleri kopyalamaya izin verir. Bir kopya oluşturmak istediğiniz kaynak dosyayı/dizini ve hedefi belirtin. Dizinlerin kopyalanması için “-r” seçeneğini kullanın.
Örnek:
[email protected]:~$ cp dosya.txt dizin/
Örnek:
[email protected]:~$ cp -r dizin/ dizin/
İlişkili: Linux’ta Belirli Komutları Sudo Şifresi Olmadan Çalıştırma
7. Dosyaları ve Dizinleri Taşıma ve Yeniden Adlandırma: “mv”
“mv” komutu hem dosyaları/dizinleri farklı bir yere taşımak, hem de yeniden adlandırmak için kullanılır.
Örnek:
[email protected]:~$ mv dosya.txt dizin/
Örnek:
[email protected]:~$ mv dosya.txt dosya_01.txt/
İlişkili: Komut Satırı(Uçbirim, Terminal) Öcü Değildir!
8. Dosya İçeriğini Görüntüleme: “cat”
“cat” komutu, bir dosyanın içeriğini terminalde görüntülemenizi sağlar. Küçük dosyaları görüntülemek veya birden çok dosyayı birleştirmek için kullanışlıdır.
Örnek:
[email protected]:~$ cat dosya.txt
9. Dosyalarda Metin Arama: “grep”
“grep” komutu, dosyalar içindeki belirli kalıpları veya metni aramak için kullanılır. Güçlü model eşleştirme yetenekleri sağlar ve verileri filtrelemek ve değiştirmek için diğer komutlarla birleştirilebilir.
Örnek:
[email protected]:~$ grep "anahtar kelime" dosya.txt
10. Dosyaları Arşivleme ve Sıkıştırma: “tar”
“tar” komutu, sıkıştırılmış dosya ve dizin arşivleri oluşturur.
Örnek:
$ [email protected]:~$ tar -czvf ariv.tar.gz dizin/
11. Dosyaları ve Dizinleri Arayın: “find”
“find” komutu, belirtilen kriterlere göre dosya ve dizinleri arar. Dosya adı, boyut, tür, değiştirilme zamanı ve daha fazlası gibi arama koşullarını belirterek dosyaları bulmanızı sağlar.
Örnek:
[email protected]:~$ find /aranacak/dosyanın/yolu -name "*.txt"
12. Disk Alanı Kullanımını Görüntüle: “df”
“df” komutu, dosya sistemlerinde kullanılabilir ve kullanılan disk alanı miktarını gösterir. Bağlanan her bölüm veya dosya sistemi için toplam disk alanı, kullanılan alan, kullanılabilir alan ve dosya sistemi türü hakkında bilgiler verir.
Örnek:
[email protected]:~$ df -h Dosya sistemi Boyut Dolu Boş Kullanım% Bağlanılan yer udev 7,7G 0 7,7G 0% /dev tmpfs 1,6G 2,3M 1,6G 1% /run /dev/nvme0n1p7 48G 40G 6,2G 87% / tmpfs 7,7G 0 7,7G 0% /dev/shm tmpfs 5,0M 0 5,0M 0% /run/lock /dev/nvme0n1p1 96M 38M 59M 39% /boot/efi tmpfs 1,6G 56K 1,6G 1% /run/user/1000 [email protected]:~$
13. Tahmini Dosya ve Dizin Boyutlarını Görüntüleme: “du”
“du” komutu, dosya ve dizinlerin disk alanı kullanımını tahmin etmek ve görüntülemek için kullanılır. Dosyaların ve dizinlerin kümülatif(1) boyutunu hesaplar ve işgal ettikleri disk alanının bir özetini sağlar.
(1)Kümülatif kelimesi, birikerek artması yani verilerin birikerek üst üste toplanması anlamına geliyor. Kümülasyon kelimesinin anlamı ‘kümelenme’ şeklinde de tabir edilebilmekte. Türk Dil Kurumu üzerinden bakıldığında Türk kelimesine karşılık olarak, ‘kümeli’ sözcüğü karşılık geliyor.
Örnek:
webgunc[email protected]:~$ du -sh Belgeler 9,6G Belgeler [email protected]:~$
14. Komut Geçmişini Görüntüleme: “history”
“history” komutu, terminal oturumunda geçerli kullanıcı tarafından daha önce yürütülen komutların bir listesini görüntüler. Girdiğiniz komutların, komut numaralarıyla birlikte kronolojik bir kaydını verir.
Örnek:
[email protected]:~$ history 1 su 2 sudo apt install firefox 3 sudo apt install chrome-gnome-shell 4 sudo apt install gnome-tweaks 5 sudo apt install apache2 6 sudo apt install mariadb-server mariadb-client 7 sudo mysql_secure_installation 8 sudo apt install php php-mysql 9 sudo mysql -u root -p 10 cd /tmp && wget https://wordpress.org/latest.tar.gz 11 tar -xvf latest.tar.gz 12 sudo cp -R wordpress /var/www/html 13 sudo chown -R www-data:www-data /var/www/html/wordpress/ 14 sudo chmod -R 755 /var/www/html/wordpress/ 15 sudo mkdir /var/www/html/wordpress/wp-content/uploads 16 sudo chown -R www-data:www-data /var/www/html/wordpress/wp-content/uploads/ 17 su 18 stat / | grep "Birth" | sed 's/Birth: //g' | cut -b 2-11 19 stat / | awk '/Birth: /{print $2}' 20 sudo stat / | grep "Birth" | sed 's/Birth: //g' | cut -b 2-11 21 sudo head -n1 /var/log/installer/syslog 22 sudo su 23 sudo apt autoremove 24 last 25 sudo apt autoremove 26 timedatectl set-local-rtc 1 27 sudo nano /etc/grub.d/40_custom 28 sudo update-grub 29 sudo blkid 30 sudo nautilus 31 sudo usermod -aG vboxsf 32 sudo webguncesi -aG vboxsf 33 sudo usermod -aG webguncesi 34 su 35 last 36 ls 37 sh ./install.sh 38 sh install.sh 39 ./install.sh 40 sudo dpkg -i *.deb 41 sudo apt --fix-broken install 42 sudo apt install s-tui stress 43 s-tui 44 last 45 ls 46 ls -l 47 ls -a 48 cd 49 cd Belgeler 50 ls 51 ls -l 52 ls -a 53 cd 54 cd Belgeler 55 pwd 56 mkdir dosya 57 rm dosya 58 rm -r dosya 59 mkdir dosya.txt 60 ls 61 dd if=linuxmint-21.1-cinnamon-64bit.iso of=/dev/sda 62 sudo dd if=linuxmint-21.1-cinnamon-64bit.iso of=/dev/sda 63 df -h 64 du -sh Belgeler 65 history [email protected]:~$
15. Komut Kılavuzlarına Erişim: “man”
Belirli bir komut hakkında ayrıntılı bilgi almak için “man” komutunu ve ardından komut adı kullanılır. Belirtilen komut için, kılavuz sayfasını açarak, kullanımı ve seçenekleri hakkında kapsamlı bir kılavuz sunar.
Örnek:
[email protected]:~$ man ls
Bitirirken…
Bu 15 temel Linux komutuna aşina olarak, Linux komut satırı arayüzünde uzmanlaşmak için ilk adımı atmış olursunuz. Linux becerilerinizi geliştirmek ve güvenle kullanmak için, bu komutları farklı senaryolarda kullanma alıştırması yapmanızı öneririz.
Linux yolculuğunuza devam ederken, bu güçlü işletim sisteminin tam potansiyelinden yararlanmanıza olanak tanıyan çok sayıda başka komut ve bunların işlevlerini keşfedeceksiniz. Linux komut satırını keşfetmeniz ve bu konuda uzmanlaşmanız dileğiyle!
Z-Library web adresleri sürekli engellenmektedir. Zlibrary’nin en yeni ve çalışan WEB adresi aşağıdadır:
Tor: http://loginzlib2vrak5zzpcocc3ouizykn6k5qecgj2tzlnab5wcbqhembyd.onion
I2P: http://zlib24th6ptyb4ibzn3tj2cndqafs6rhm4ed4gruxztaaco35lka.b32.i2p/
Hem sunucu hem de masaüstünde, ana işletim sistemi olarak Windows veya Linux’u seçme konusunda insanların kafası sıklıkla karışır. İnsanlar, maliyet, işlevsellik, donanım uyumluluğu, destek, güvenilirlik, güvenlik, yazılım vb. hususlara odaklanırlar. Bu yazıda insanlara konu hakkında biraz ışık tutmaya odaklanıyoruz.
1. İşletim sistemine sahip olma maliyeti
Linux için en belirgin avantaj, Linux’un ücretsiz olması, Windows’un olmamasıdır.
Windows tarafında lisans maliyeti, hem masaüstü hem de sunucu sürümleri için farklıdır. Linux işletim sistemi söz konusu olduğunda, masaüstü veya sunucu farketmeksizin dağıtım ücretsiz olarak gelir. Sadece işletim sistemi değil, ilgili uygulamalar da tamamen ücretsiz ve açık kaynaktır.
Kişisel kullanım söz konusu olduğunda, tek bir Windows işletim sisteminin lisans ücreti ucuz görünebilir. Ancak kurumsal tarafta, daha fazla çalışan, daha fazla maliyet anlamına gelir. Kuruluşun yalnızca işletim sistemi lisansı için değil, Windows üzerinde çalışan uygulamalar için de ödeme yapmaya hazır olması gerekir.(Örneğin MS Office)
Windows dünyasında, kaynak kodu açık kaynak olmadığı için işletim sistemi üzerinde değişiklik yapamazsınız. Başka bir deyişle, yapabilecekleriniz yüzeysel ve çok sınırlıdır. Aynısı, üzerinde çalışan tescilli uygulamalar için de geçerlidir.
Linux söz konusu olduğundaysa, bir kullanıcı, bir Linux işletim sisteminin kaynak kodunu bile indirebilir, değiştirebilir ve kullanabilir. Bütün bunlar için para harcaması gerekmez.
Bazı Linux dağıtımları destek için ücret alsa da(İşletim sistemi için değil!), Windows lisans fiyatıyla karşılaştırıldığında yine de ucuzdurlar.
2. Kullanım kolaylığı
Windows işletim sistemi, bugün mevcut olan en basit masaüstü işletim sistemlerinden biridir. Özellikle grafik alanda kullanıcı dostu olması olağanüstüdür. Windows’un nispeten daha minimum bir öğrenme eğrisi olsa da, Ubuntu, Linux Mint gibi Linux dağıtımları, Windows’tan Linux’a geçişi pürüzsüz ve kolay hale getiren bir kullanıcı deneyimini geliştirmeye çalışıyorlar ve bu konuda Windows’u yakalamış görünüyorlar.
Ayrıca Linux dağıtımları, kullanıcının mevcut çok çeşitli masaüstü ortamlarından (Cinnamon, MATE, KDE, Xfce, LXDE, GNOME, vb.) birini seçmesine olanak tanır.
3. Güvenilirlik
Linux, Windows’a kıyasla daha güvenilirdir ve yerleşik güvenliği önemlidir. Linux dağıtımlarının geliştiricileri çok aktiftir ve zaman zaman, büyük ve küçük güncellemeler yayınlar.
Geleneksel olarak, Unix benzeri sistemler, yıllarca tek bir arıza olmadan veya yeniden başlatma gerektiren bir durum yaşamadan çalışmakla bilinirler. Bu, özellikle bir sunucu sistemi seçerken çok önemli bir faktördür.
4. Donanım desteği
Linux sistemleri, Windows’a kıyasla daha az sistem kaynağı tüketmesiyle bilinir. Donanım satıcıları da, Linux’un popülaritesini fark ettiler ve Linux uyumlu donanım/sürücüler yapmaya başladılar. İşletim sistemini eski donanımlarda çalışma konusunda, Windows daha yavaştır.
Buna karşın, eski veya düşük donanımlı sistemlerden en iyi verimim almak için tasarlanmış bir çok Linux dağıtımı mevcuttur.
5. Yazılım desteği
Hiç şüphe yok ki Windows’un çok sayıda ticari yazılımı mevcuttur. Linux ise ücretsiz olarak sunulan açık kaynaklı yazılımlardan yararlanır.
Linux, istenen yazılım uygulamalarının kurulmasına ve kaldırılmasına yardımcı olan, kullanımı kolay paket yöneticileri ile donanmıştır. Ve ayrıca Linux, kesinlikle Windows’tan daha hızlı çalışan sorunsuz masaüstü temalarıyla da donanmıştır.
Geliştiriciler için Linux terminali, Windows’a kıyasla daha üstün bir ortam sunar. Kapsamlı GNU derleyicileri ve yardımcı programları, programlama için kesinlikle faydalı olacaktır. Yöneticiler, yazılımları yönetmek için paket yöneticilerinden faydalanabilir ve elbette Linux rakipsiz bir CLI arayüzüne sahiptir.
İlişkili: Linux’ta GUI, CLI ve TUI Arayüzleri
6. Güvenlik
Microsoft Windows işletim sistemi, kötü amaçlı yazılımlara, truva atlarına ve virüslere karşı savunmasız olmasıyla ünlüdür. Linux, doğal tasarımı nedeniyle neredeyse savunma gerektirmez ve daha güvenlidir. Linux, virüsten koruma/kötü amaçlı yazılımdan koruma paketlerinin kullanılmasını gerektirmez.
Linux gizliliğe saygı duyar. Windows’un aksine, günlük oluşturmaz ve bilgisayarınızdan veri sızdırmaz. Bir kullanıcı, Windows gizlilik politikasının iyi bilmelidir.
7. Özgürlük
Bir Linux sistemi, güvenlik duvarı, dosya sunucusu veya web sunucusu olarak kurulabilir ve kullanılabilir. Linux, bir kullanıcının işletim sisteminin her yönünü kontrol etmesine izin verir.
Linux açık kaynaklı bir işletim sistemi olduğundan, kullanıcının kaynağı (hatta uygulamaların kaynak kodunu) kullanıcı gereksinimlerine göre değiştirmesine izin verir.
Linux, kullanıcının yalnızca istenen yazılımı yüklemesine izin verir, bu nedenle bloatware (sistem üzerinde gereksiz olarak yer kaplayan ve içinde bulunduğu sistemin bellek kullanımını yükselterek performansı düşüren yazılımlar) barındırmaz.
Linux, geniş deposundan açık kaynak uygulamaları kurmak için tam özgürlük sağlar.
Windows, varsayılan masaüstü temasıyla sizi sıkarken, Linux ile mevcut birçok masaüstü teması arasından seçim yapabilirsiniz.
Live(canlı mod) seçeneğiyle, bir Linux dağıtımını kullanmadan önce önce test etmeyi deneyebilirsiniz. Canlı modda önyükleme, işletim sistemini bir sabit diske yüklemez. Denersin, beğenirsen yüklersin.
8. Sinir bozucu çökmeler ve yeniden başlatmalar
Windows’un aniden makinenin yeniden başlatılması gerektiğini söyleyen sinir bozucu bir mesaj gösterebilir. Windows kritik, güvenlik, tanımlama, güncelleme derlemesi, hizmet paketi, araç, özellik paketi gibi çeşitli güncelleme türleri ile kafanızı karıştırır. Bir güncelleme uygulamak için Windows’un kaç kez yeniden başlatıldığını hatırlayamayabilirsiniz. Bu, özellikle önemli bir işinizin tam ortasına denk gelirse, sinir bozucudur.
Linux sistemlerinde, bir yazılım güncellemesinde veya yazılım kurarken/kaldırırken, genellikle makinenin yeniden başlatılması gerekmez. Sistem yapılandırma değişikliklerinin çoğu, sistem çalışır durumdayken gerçekleşir.
9. Sunucu segmenti
Linux, sunucuların çoğunluğunda tercih edilmesiyle bu alanda en iyi seçim olduğunu ispat eder. Yazılım uygulamaları bulut platformlarına taşınırken, süper bilgisayarların çoğu Linux ile çalışır.
Linux ve Windows arasındaki savaş, masaüstü segmentinde devam etse de, sunucu segmenti söz konusu olduğunda, Linux açık ara kazanan oluyor. Zira kuruluşlar, uygulamalarının kesinti olmaksızın 24x7x365 çalışmasını istedikleri için sunuculara güvenirler. Bu nedenle Linux şimdiden veri merkezlerinin çoğunun gözdesi haline gelmiştir.
10. Linux her yerdedir
Evet, Linux her yerde. En küçük cihazdan en büyük süper bilgisayara kadar, Linux her yerdedir. Bir araba, yönlendirici, telefon, tıbbi cihazlar, uçak, TV, uydu, saat veya okul tableti… Nerede bir teknolojik cihaz varsa, Linux oradadır.
Muhtemelen Linus Torvalds, Linux çekirdeğini yazmaya başladığında, bu tür bir başarıyı kendisi hayal bile etmemiştir.
Bitirirken…
Çeşitlilik hayatın tuzu biberidir ve bu Linux dağıtımları için kesinlikle doğrudur. Aralarından seçim yapabileceğiniz tonlarca aktif farklı dağıtım var. Her biri kendi başına farklıdır ve belirli bir amaç içindir. Linux dağıtımları, Windows ile karşılaştırıldığında oldukça özelleştirilebilirdirler.
İlişklili: Dağıtım Nedir? Neden “Dağıtım” Diyoruz?
Yukarıda belirtilen nedenler, sadece bir kısmıdır ve Linux ile yapabileceğinizden çok daha fazla şey vardır. Linux, Windows’tan daha güçlü, esnek, güvenli, güvenilir, kararlı ve eğlencelidir. Şunu her zaman akılda tutmak gerekir:
Ücretsiz olan her zamanen iyisi değildir, tıpkı pahalı olanın her zaman en iyisi olmadığı gibi.
Windows yerine Linux’u seçmemeniz için hiçbir sebep yok!
‘Sar’ (Sistem Etkinliği Raporlayıcı) aracı, Linux yöneticileri ve kullanıcılarının sistem performansını izlemesi ve analiz etmesi için gerekli bir yardımcı programdır. Sysstat paketinin bir parçası olarak [...]
Linux’ta ‘sar -u’ için veri toplama nasıl etkinleştirilir? yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Bir Linux sistem yöneticisi olarak, modern Linux dağıtımlarında sistem ve hizmet yöneticisi olan systemd’yi iyi anlamak çok önemlidir. Bu yazıda, systemd ile bir Linux hizmetinin [...]
Systemd ile Linux hizmetleri oluşturmaya yönelik bir başlangıç kılavuzu yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Bu kılavuzda GPG anahtarlarının önemini, Linux paket yönetim sistemlerinde süresi dolmuş anahtarların nasıl belirleneceğini ve güvenli ve sorunsuz bir yazılım deposu deneyimi sağlamak için sisteminizin [...]
Linux paket yönetiminde süresi dolmuş GPG anahtarlarıyla ilgilenme yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Doğru dağıtımı seçme, sistem ayarlarını optimize etme, kaynakları yönetme ve temiz bir dosya sistemi sağlama gibi konuları ele alacağız. İster yeni başlayan ister deneyimli bir [...]
Linux Cihaz Performansını Optimize Etmek İçin İpuçları ve Püf Noktaları yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Resmi NVIDIA sürücülerinin eski bir sürümü (bu yazının yazıldığı sırada Debian 11’de 470.161.03 sürümü) Debian 11’in resmi paket deposunda mevcuttur. Debian 11 masaüstü işletim sisteminize [...]
En Son NVIDIA Sürücülerini Debian 11 Masaüstüne Kurma yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Linux’u başlatırken ‘Missing Operating System’ hatasını teşhis etmek ve düzeltmek için gerekli adımlarda size yol göstereceğiz. Bu hatanın neden oluştuğunu anlamaktan, sisteminizi tekrar çalışır hale [...]
Linux açılışında ‘Missing Operating System’ hatası nasıl düzeltilir yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
2016 yılında Fedora 25, cesurca bir hareketle, varsayılan olarak Wayland grafik yığınıyla tanıtıldı. Bundan sonra Wayland, birkaç Linux dağıtımında birincil seçenek olarak kullanılmaya başladı. Bu yazıyı Linux kurulu bir bilgisayardan okuyorsanız, şu anda Wayland kullanıyor bile olabilirsiniz.
Wayland bir süredir ortalıkta olsa da, Xorg aracılığıyla daha eski, her yerde bulunan X11 protokolünü kullanmaya alışmış insanlar arasında hala bir kafa karışıklığına sebep oluyor.
Bu yazı, kısaca Wayland’ın ne olduğunu, ne işe yaradığını ve geliştiricilerin neden her geçen gün daha fazla ona doğru meyillendiğini ele alıyor.
Wayland nedir?
İlişkili: Linux’ta Görüntü Sunucusu nedir?
Linux’un, grafik donanımınız ve ekranlarınızla iletişim kurmak ve pencereleri ekranınızda görüntülemek ve her bir ögesini doğru şekilde çizmek için bir yola ihtiyacı vardır. 1984’ten 2016’ya kadar çoğu dağıtım, “X pencere sistemi çekirdek protokolü” (veya yalnızca X) adı verilen bir görüntüleme protokolü kullandı. Wayland bu dönemin sonunda ortaya çıktı ve daha hafif, daha güvenli ve modern ekran teknolojilerinde çalışmak için daha optimize edilmiş bir alternatif sunmaya başladı.
Yine de, görüntüleme protokolleri ekranınıza bir şeyler çizmek için kendi başlarına çalışamazlar. Görüntü sunucuları olarak bilinen yazılım parçalarında uygulanmaları gerekir. X için çok uzun süre Xorg hüküm sürdü.
Wayland’da, görüntüleme sunucusu genellikle masaüstü ortamınızın kullandığı pencere yöneticisi olacaktır. Örneğin GNOME’da Mutter iken, KDE Plazma’da KWin’dir. Pencere yöneticisi, sunucuyu çalıştıran ayrı bir bağımsız işleme sahip olmak yerine, grafik donanımıyla iletişim kurmak için sistem içindeki bir kitaplığa çağrı yapar. Çoğu durumda, bu wlroots olur.
Bu, örneğin GNOME’un Mutter’ının, bir aracı kullanmak yerine, doğrudan çerçeve ara belleğine veri yazmasına olanak tanır ve performansı somut bir şekilde artırır.
Wayland nasıl çalışır?
Görüntü sunucuları, bilgileri ekrana hızla aktarabilmeleri için çekirdeğe ve grafik donanımına bilgi verir. Bu bilgileri, ilgili protokolleri kullanarak kendileriyle iletişim kuran uygulamalar aracılığıyla alırlar. Örneğin, X ile çalışmak üzere tasarlanmış bir uygulama, bir Wayland sunucusuyla iletişim kuramaz.
Wayland bunu, X istemci-sunucu etkileşiminin, Wayland’ın “anlayabileceği” bir şeye dönüştürülmesine izin veren bir uyumluluk katmanı görevi gören XWayland adlı bir şey aracılığıyla çözer.
Wayland’da sunucu ve düzenleyici bir tanedir ve aynıdır. Wayland kullanan her masaüstü ortamı, saydamlık, pencere bulanıklığı, geçiş animasyonları ve alt gölgeler gibi efektler çizmek için Wayland protokolünü uygulayan bir kitaplığa çağrı yapar.
Wayland, tüm bu işlevleri çekirdeğe yaklaştırır ve bunu genellikle grafik ortamda deneyimlediğiniz “pürüzsüzlük” ile hissedersiniz.
Wayland, üçüncü taraf bir yazılım kullanarak çizim yapmak yerine, bir şeyler çizmek için çekirdekte Doğrudan İşleme Yöneticisi (DRM) olarak bilinen ara belleği çağırır.
Wayland’da adımlar ve süreç çok daha basittir. Bu, grafiksel olarak daha yüksek performans sağlar ve geliştiricilerin bu protokol altında çalışan uygulamalar yapmasını kolaylaştırır.
Wayland’ı nasıl deneyimleyebilirsiniz?
Çoğu Linux dağıtımı, Wayland’ı varsayılan kullanır, dolayısıyla onu şu anda kullanıyor olabilirsiniz. Bunu bir terminalde kolayca kontrol edebilirsiniz.
echo $XDG_SESSION_TYPE
webgunce[email protected]:~$ echo $XDG_SESSION_TYPE wayland [email protected]:~$
Masaüstü ortamlarının yavaş geliştirme döngüsü ve Wayland’ın bir dağıtımda sorunsuzca çalışacak kadar olgunlaşıp olgunlaşmadığı konusundaki tartışmalar nedeniyle Linux Mint gibi bazı dağıtımların halâ çekinceleri vardır.
Şu anda, Ubuntu’nun 22.04 ve sonraki sürümlerini veya Fedora’nın halihazırda desteklenen herhangi bir sürümünü yüklemek, Wayland’ı deneyimlemenin en kolay yoludur.
GNOME veya KDE Plazma’nın güncel bir sürümünü kullanan herhangi bir dağıtımda da Wayland’ı kullanma seçeneğini bulabilirsiniz.
Bu videoda Ubuntu dağıtımının 23.04 sürümünü yeni gelen Ubuntu kurulum aracıyla, Virtualbox uygulamasını kullanarak kuruyoruz, Flatpak paket sistemine geçiş yapıp Snap paket sisteminden kurtuluyoruz.
mysqld sunucusunu başlatırken, seçenekler dosyasında veya komut satırında program seçeneklerini belirtebilirsiniz. Bu seçenekler diğer MySQL özelliklerinin kilidini açmak, değişkenleri değiştirmek veya kısıtlamalar getirmek içindir. MySQL [...]
“MySQL sunucusu -secure-file-priv ile çalışıyor” Hatasını Çözme yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
update-alternatives komutu, Linux sistemlerinde birden çok yazılım sürümünü yönetmek için güçlü bir araçtır. Bu yazı, sözdizimi, kullanımı ve pratik örnekleri dahil olmak üzere update-alternatives komutunda [...]
Update-alternatives Komutu: Linux Kullanıcıları İçin Kapsamlı Bir Kılavuz yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
XML (Genişletilebilir İşaretleme Dili), farklı sistemler arasında yapılandırılmış bilgi alışverişi için yaygın olarak kullanılan bir veri biçimidir. Kolay okunabilir ve platformdan bağımsızdır, bu da onu [...]
Linux’ta bir XML dosyasını ayrıştırmanın 5 basit yolu yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Linux 1996’dan beri var. Yıllar boyunca hep ortalama kullanıcılar için çok zor olduğu, bazı durumlarda da Linux’un geliştirici olmayan herkes için çok zorlayıcı olduğu iddia edildi. Evet, Linux ilk kullanmaya başlandığında gerçekten de çok zorlayıcıydı. Hangi dağıtımı kullanıyor olursanız olun, fark etmezdi, çünkü zorlayıcılık açısından hemen hepsi eşit düzeydeydi. İşletim sisteminin karmaşık doğası nedeniyle, onu çok az kişi kullanıyordu.
Ancak yıllar geçtikçe, yeni kullanıcıları daha çok hedefleyen yeni dağıtımlar devreye girdi. Ubuntu, Linux Mint, ZorinOS ve Deepin gibi dağıtımların tümü, Linux kullanmış olsun ya da olmasın, herhangi bir bilgisayar kullanıcısı için harika seçeneklerdir. Bu dağıtımların oluşumu, Linux için olağanüstü bir haberdi. Yeni kullanıcı dostu dağıtımların ortaya çıkmaya başlaması, sonunda Linux’a bir miktar popülerlik kazandırmaya başladı.
Zaman ilerlemeye devam ettikçe, bu dağıtımlar da gelişmeye devam etti ve yeni kullanıcı dostu dağıtımlara ilham verdi.
Bu bizi şimdiki zamana kadar getirdi ve Linux artık daha geniş bir alanda oynuyor. Yine de, açık kaynak işletim sistemine yeni başlayan herkes için başlangıç biraz sorunlu olabilir. Bu yazı, yeni başlayanlara yardımcı olmak amacıyla, Linux dağıtımlarını zorluk seviyeleri bakımından üç kademeye ayırıyor.
Bu sayede, yeni bir işletim sistemi arayışınızda hangi Linux dağıtımının sizin için doğru olduğuna daha kolay karar verebileceksiniz.
1- Kolay Linux Dağıtımları
İlişkili: Bir Linux Dağıtımı Nasıl Seçilir?
Bu kademedeki dağıtımlar, öncelikle Linux’ta yeni olanlara odaklanan dağıtımlardan oluşur. Hayatınızda hiç Linux kullanmadıysanız, hiç işletim sistemi kurmadıysanız ve hayatınızda bir terminal penceresine hiç komut yazmadıysanız, bu dağıtımlar tam size göre.
Bu gruba dahil edebileceğimiz Linux dağıtımları, ihtiyacınız olan tüm yazılımları ve yazılımların kurulumunu kolaylaştırmak için iyi tasarlanmış bir GUI aracını içerir. Bir dağıtımın bu gruba dahil edilebilmesi için, kullanımı basit bir masaüstü ortamını da kullanması gerekir.
Bu gruba dahil ettiğimiz dağıtımların listesi:
Ubuntu – Yıllardır yeni kullanıcılar için standart haline geldi.
Linux Mint – Daha geleneksel bir kullanıcı arayüzüne sahip Ubuntu’dur.
ZorinOS – Basit, güzel ve herkes içindir.
Ubuntu Budgie – Sadeliğin en iyi iyi hali.
Bu dağıtımların kolay gruba dahil edilmenin nedeni, Snap veya Flatpak aracılığıyla sunulan ve kurulumları çok kolaylaştıran önemli uygulamaların olmasıdır. Görülebileceği gibi, kurulumla birlikte her şeyi sunan herhangi bir Linux dağıtımı bu gruba dahil edilmedi.
2- Orta Zorlukta Linux Dağıtımları
İlişkili: Linux’ta Dağıtım Seçerken Zaman Kazandıracak İpuçları
Dağıtımların çoğunun konumlanacağı yer burasıdır. Linux’un bu varyasyonları, bir noktada komut satırını kullanmak zorunda kalabilecekleri bilinmesi kaydıyla, Linux’ta yeni olan herkes tarafından kullanılabilir.
Bu dağıtımlar, yeni bir kullanıcının ihtiyaç duyabileceğinden çok daha gelişmiş özellikler içeren bir masaüstü ortamına sahip olabilir. Veya belki de yeni bir kullanıcıyı kolayca bunaltabilecek çok fazla seçenek vardır. Bu liste aynı zamanda, kullanımı kolay olabilecek, ancak şimdiye kadar yalnızca Windows benzeri bir arabirim kullanmış olanlar için biraz öğrenme eğrisi gerektiren masaüstü ortamlarına sahip dağıtımları da içerir.
Bu gruba dahil ettiğimiz dağıtımların listesi:
Pop!_OS – Kullanımı kolay, ancak GNOME ve geliştirici merkezli.
Fedora – Çok kolay, ancak varsayılan olarak GNOME’dur.
Elementary OS – Muhteşem macOS benzeri masaüstüne sahip olmasına rağmen, uygulama mağazası sınırlı.
Deepin Linux – Çok güzel ve kullanıcı dostu masaüstü, ama ne Snap ne de Flatpak uygulama mağazasına entegre.
Bodhi Linux – Çoğu kullanıcıyı tökezletecek farklı türde bir masaüstüne sahip.
Garuda Linux – Herhangi yeni bir kullanıcının çalışabileceğinden biraz daha zorlu.
Peppermint OS – Kullanımı çok kolay ancak özellikleri az.
openSUSE – Çok güçlü ve esnek işletim sistemi, ancak yeni kullanıcı için değil.
Linux Lite – Masaüstü olarak kullanılabilen minimal bir dağıtım.
Manjaro Linux – Onu kolay grubun dışına çıkaran Arch tabanlı olması.
MX Linux – Debian tabanlı, ancak çok sayıda önceden yüklenmiş uygulama içerir.
KDE Neon – Piyasadaki en iyi KDE Plazma dağıtımlarından biri.
Lubuntu – LXQt masaüstünü kullanan Ubuntu tabanlı bir dağıtım, bu da onu biraz modası geçmiş gösteriyor.
3- Zor Linux Dağıtımları
İlişkili: Dağıtım Nedir? Neden “Dağıtım” Diyoruz?
Bu gruptaki dağıtımlar, yeni kullanıcılar veya henüz belirli bir seviyeye gelememiş olanlar için asla önerilmez . Bu dağıtımları kurmak, kullanmak ve yönetmek gerçekten zordur. Bu dağıtımlar, gerçekten başarabilecekler ve meydan okumayı seven kullanıcılar olacağı için varlar. O derece ki, bu dağıtımlardan birinin favori işletim sisteminiz olduğunu iddia edebilmek, birçok kullanıcı için bir gurur kaynağıdır.
Bir nebze Linux deneyimi olanlar bile bunlardan herhangi birini kullanırken zorlanacaktır.
Bu gruba dahil ettiğimiz dağıtımların listesi:
Gentoo – Piyasadaki en zorlu Linux dağıtımı. Gerçekten zor.
Arch Linux – Kurulumu oldukça zor, kullanmak çok daha kolay.
LFS – Her şeyi sıfırdan oluşturduğunuz tam anlamıyla bir meydan okuma.
Bitirirken…
Bu oldukça kısa bir liste, ancak bunların benzerlerini yükleyip kullanabileceğiniz bir noktaya ulaştıysanız, önemli bir dönüm noktasına ulaşmışsınız demektir.
Bu çok kapsamlı bir liste değil, çünkü yüzlerce Linux dağıtımı var. Yine de deneyiminize ve ihtiyaçlarınıza tam olarak uyan dağıtımı bulmanızı çok daha kolaylaştıracaktır.
Son sözü Debian için söylemeden olmaz.
Debian– Kararlılığı ve ihtiva ettiği üç farklı branş ile hem orta zorluktaki hem de zor Linux dağıtımlarının grubuna dahil edebiliriz.
Yuvarlanan sürüm Linux dağıtımları uzun zamandır var, ancak ne sunduklarını herkes tam olarak bilmiyor. Yuvarlanan sürüm Linux dağıtımları gittikçe çok daha popüler hale geliyor.
Peki, yuvarlanan sürüm Linux dağıtımının en öne çıkan özelliği nedir?
Yuvarlanan sürüm Linux dağıtımında işletim sisteminizi yalnızca bir kez kurarsınız ve sonrasında sürüm yükseltme zahmetine asla girmezsiniz. Zira, dağıtımınız sürekli günceldir.
Detaylara dalmadan önce, önemli bir konuya açıklık getirelim:
Sabit sürüm Linux dağıtımı nedir?
Sabit sürüm dağıtımı, birkaç ayda bir düzenli olarak yayınlanan dağıtımdır. Kapsamlı bir şekilde test edilmiş ve doğrulanmış yazılım paketleri içerir ve her şeyin kararlı olduğundan ve “her şeyin yolunda gittiğinden” emin olunur.
Örneğin, Ubuntu 21.10 ve Ubuntu 22.04’ü düşünün. Bunlar, farklı donanım ve teknolojileri destekleyen ve en yeni özellikleri kullanmak için yeni sürümü yüklemenizi gerektiren bir işletim sisteminin iki farklı sürümüdür.
Ayrıca, bu geliştirme modelinde her sürümün kullanım ömrü için bir son(EndOfLife) vardır ve bundan sonrası için geliştirme ekibi güncelleme yayınlamaz.
Bir sürüm için daha fazla güncelleme olmaması, ilerleyen süreçte güvenlik açıkları ve en yeni donanımlarla uyumluluk sorunları doğurabileceği anlamına gelebilir.
Yuvarlanan sürüm Linux dağıtımı nedir?
İlişkili: Rolling Release(Yuvarlanan Sürüm) Dağıtım ve Bunları Kullanmanın Gerçek Faydaları
Pek çok Linux dağıtımı, yuvarlanan sürüm modeli olarak bilinen modeli seçer. Yuvarlanan sürüm modeline dayalı bir işletim sisteminin iki ana özelliği vardır:
1- İşletim sisteminizi yalnızca bir kez kurarsınız ve bir daha asla kurmazsınız.
2- İşletim sisteminin sürekli günceldir.
Yuvarlanan sürüm modelini kullanan bazı popüler Linux dağıtımları arasında Arch Linux, Debian(Sid), Manjaro, openSUSE Tumbleweed, Gentoo vb. bulunur.
İlgili: Arch Linux: Muhtemelen En İyi Yuvarlanan Sürüm Linux Dağıtımı
Linux’taki her şey, Linux’u modüler bir işletim sistemi yapan yazılım paketlerine bölünmüştür. Çekirdekler ve sürücüler de dahil olmak üzere her paket, bir paket yöneticisi kullanılarak yükseltilebilir. Bu nedenle, Linux dağıtımları için yuvarlanan bir sürüm modeli uygulanabilir.
Yuvarlanan sürüm modelini kullanan bir Linux dağıtımı, bireysel yazılım paketlerini sürekli olarak günceller ve yayınlanır yayınlanmaz kullanıcılarına sunar.
Dağıtımın kullanıcısı olarak bu, her zaman yazılımın en yeni sürümünü kullanacağınız anlamına gelir. Başka bir deyişle, yeni özellikler çıkar çıkmaz keyfini çıkarırsınız.
Yuvarlanan sürüm dağıtımlar, sabit sürüm bir dağıtımla(örneğin Ubuntu) aynı şekilde işletim sistemi sürümlerine sahip değildir. Bunun yerine, yeni bir yazılım mevcut olduğunda sürekli olarak güncellenirler.
Kullanıcıların yazılımın yeni sürümleri için yıllarca bekleyebildiği Debian gibi muhafazakar kararlı sürüm dağıtımlarıyla karşılaştırıldığında, yuvarlanan sürüm dağıtımlar, yeni yazılımları çok hızlı bir şekilde kullanılabilir hale getirirler.
Yuvarlanan sürüm dağıtımlarını benimsemenin avantajlarını ve dezavantajlarını ana hatlarıyla açıklayalım.
Artıları
Bir kez yükleyin ve sonsuza kadar güncelleyin. Sabit sürüm dağıtımlarda olduğu gibi her şeyi 6 ya da 12 ayda bir yeniden yüklemeniz ya da komple bir sistem yükseltmesi yapmanız gerekmez. Yazılımın daha yeni sürümleri gelir ve kurarak yolunuza devam edersiniz.
Daha yeni donanımlar için daha hızlı destek alırsınız. En son çekirdeğin kullanılabilir hale geldiği anda yüklenmesi, yuvarlanan sürümün avantajlarından biridir.
Asla sürüm yükseltme uyarısı almazsınız.
Belirli bir işletim sistemi sürümü için yapılmış paketlere elveda diyebilirsiniz. Yuvarlanan sürüm dağıtımlarında, hangi paketleri yükleyebileceğinizi belirleyen yazılım sürümleri yoktur.
İlişkili: “Körü Körüne Yuvarlanmayan” Yuvarlanan Dağıtım Manjaro Kullanmak İçin On Neden
Eksileri
Tabii ki, yuvarlana sürüm Linux dağıtımlarının dezavantajları da vardır. Bunlardan en önemlisi, sunucu platformu olarak kullanılmamaları gerektiğidir. Bunun nedeni, yazılımların çok sık güncellenmesidir, bu da herhangi bir olası sorun için, kapsamlı bir şekilde test edilmek üzere yeterli zamana sahip olmadığı anlamına gelir.
Ayrıca, nadiren de olsa bir sonraki güncellemenin sistemin işleyişini bozması mümkündür, ki bu, yazılım paketlerinin yeterince test edilmemiş en son sürümlerinin yüklenmesi veya aralarındaki uyumsuzluklarla ilgilidir.
Bitirirken…
Yuvarlanan sürüm modelinin ana yararı, son kullanıcının her zaman en yeni yazılım sürümünü yükleyebilmesidir. Amaç, kullanıcıların mümkün olan en kısa sürede güncellemeler almasıdır. Bu nedenle, en son özellikleri ve hizmetleri yayınlandıktan hemen sonra almak isteyenlerdenseniz, yuvarlanan sürüm modelini benimsemiş olan dağıtımlar sizin için en iyisidir.
Yok, kararlılık, güvenlik ve öngörülebilirlik önemliyse, Debian gibi muhafazakar bir dağıtım muhtemelen daha iyi bir seçim olacaktır.
Açık kaynak genellikle kodlama ile ilişkilendirilir ve yalnızca bilgisayar meraklıları için olduğu izlenimini verir. Ancak herkes, hayatı boyunca bir satır kod yazmamış olsa bile, açık [...]
Neden ve Nasıl Açık Kaynak Katılımcısı Olunur? yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
OpenSearch, Amazon’un topluluk odaklı bir projesi ve Elasticsearch ile Kibana’nın bir çatalıdır. Zengin özelliklere ve yenilikçi işlevselliğe sahip, tamamen açık kaynaklı bir arama motoru ve [...]
Debian 11’de OpenSearch Nasıl Kurulur? yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
Docker, geliştiricilerin uygulamaları kolayca oluşturmasını, çalıştırmasını ve göndermesini sağlayan ücretsiz, açık kaynaklı ve en popüler bir konteyner motorudur. Ancak, konteyner uygulamasını komut satırı aracılığıyla yönetmek [...]
Portainer Debian 11’e Nasıl Kurulur? yazısı ilk önce Linux Teknik Bilgi Arşivleri üzerinde ortaya çıktı.
